بیماری آب مروارید چیست + انواع بیماری Cataracts
اگر شما یا یکی از اطرافیانتان 60 سال به بالا داشته باشید، ممکن است دیدتان تار شده باشد و از این بابت نگران باشید. تاری دید در این سن و سال نشانه‌ای از بیماری آب مروارید است که البته با مراجعه به چشم پزشک به راحتی درمان می‌شود. در این بیماری عدسی چشم کدر می‌شود و پزشک می‌تواند با یک جراحی سرپایی لایه آب مروارید را بردارد تا دید شما دوباره شفاف شود. درست است که بیماری کاتاراکت یا آب مروارید به راحتی درمان می‌شود، اما باید آن را جدی بگیرید. در ادامه بیشتر این بیماری چشمی را به شما معرفی می‌کنیم.
بیماری آب مروارید چشم چیست؟
برای اینکه چشم‌ها ببینند، نور باید از عدسی چشم عبور کند و به شبکیه برسد. شبکیه نور را به سیگنال تبدیل می‌کند و آن را به مغز می‌فرستد. به‌این‌ترتیب، چشم های ما می بینند. آب مروارید زمانی ایجاد می‌شود که پروتئین‌های موجود در چشم متراکم می‌شوند و لایه‌ای را روی عدسی چشم ایجاد می‌کنند. بنابراین، عدسی نمی‌تواند نور را به‌خوبی به شبکیه منتقل کند و همین موضوع باعث می‌شود تا چشم‌ها تار ببینند. بیماری آب مروارید به‌کندی و با کهولت سن رشد می‌کند، اما اگر به‌موقع جلوی آن را نگیرید ممکن است خطرات جدی را برای چشمان شما به وجود بیاورد. ممکن است بیماری آب مروارید در هر دو چشم ایجاد شود، اما هر دو چشم معمولاً به‌طور هم‌زمان دچار آب مروارید نمی‌شوند. برای آشنایی با علائم و روش‌های درمانی این بیماری با ما همراه باشید.
علائم و نشانه‌های بیماری آب مروارید
هر بیماری یک سری علائم و نشانه‌هایی دارد که شما می‌توانید از روی نشانه‌ها تشخیص دهید که یک اندام در بدنتان به دستی کار نمی‌کند. مثلاً همین تار شدن دید چشم یکی از نشانه‌های بیماری آب مروارید است. از دیگر علائم بیماری آب مروارید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکل دید در شب
- تاری دید و دیدن رنگ‌ها به‌صورت محو و تار
- افزایش حساسیت چشم به نور خورشید
- دیدن هاله نور در اطراف لامپ‌ها و چراغ‌ها
- دوبینی در چشم مبتلابه آب مروارید
- افزایش مکرر شماره چشم
دلایل ابتلا به آب مروارید
اکثر پزشکان کهولت سن را اصلی‌ترین دلیل ابتلا به آب مروارید می‌دانند، اما چند دلیل دیگر هم وجود دارد که می‌توانند باعث ایجاد آب مروارید شوند و یا این بیماری را تشدید کنند. چند دلیل رایج ابتلا به آب مروارید عبارت‌اند از:
- تغییر شکل مولکول‌های اکسیژن درون چشم به دلیل افزایش سن
- سیگار کشیدن
- اشعه ماوراءبنفش ساطع‌شده از خورشید و برخورد مستقیم آن با چشم به دلیل استفاده نکردن از عینک آفتابی
- مصرف بعضی داروها مانند استروئیدها به مدت طولانی
- ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند دیابت
- ضربه به چشم
- پرتودرمانی
هرکدام از این دلایل یک نوع خاصی از آب مروارید را ایجاد می‌کنند. در ادامه انواع آب مروارید را به شما معرفی می‌کنیم تا اگر به این بیماری مبتلا هستید، نوع آن را بشناسید.
انواع بیماری آب مروارید
انواع بیماری آب مروارید در قسمت‌های مختلفی از چشم و به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند. وقتی به پزشک مراجعه می‌کنید، او از شما شرح‌حال می‌گیرد تا بفهمد که علت ایجاد آب مروارید چیست و با کدام روش می‌تواند این بیماری را بهتر درمان کند.
آب مروارید هسته‌ای
اصلی‌ترین علت ایجاد آب مروارید هسته ای کهولت سن است. این نوع آب مروارید در وسط عدسی ایجاد می‌شود و باعث می‌شود هسته یا مرکز عدسی زرد یا قهوه‌ای شود. در ابتدای ابتلا به این نوع آب مروارید ممکن است دید شما بهتر شود اما رفته‌رفته عدسی سخت شده و دیدن جزئیات برای شما سخت خواهد شد.
آب مروارید قشری V شکل
آب مروارید قشری V شکل بیشتر در لبه‌های هسته عدسی ایجاد می‌شود و لکه‌های سفیدی به شکل V درون چشم به وجود می‌آورد. این بیماری باعث می‌شود تا شما نتوانید در شب خوب ببینید و همچنین دیدتان تار شود، مانند زمانی که به مه نگاه می‌کنید. همچنین، تشخیص فاصله اجسام برای شما سخت خواهد شد.
آب مروارید کپسولی خلفی (پشتی)
آب مروارید کپسولی خلفی در پشت عدسی تشکیل می‌شود و نمی‌گذارد که نور از عدسی عبور کند. این نوع آب مروارید خیلی سریع ظاهر می‌شود و چند ماه بعد از ایجاد بیماری علائم آن را حس خواهید کرد. آب مروارید کپسولی دید نزدیک شما را با مشکل مواجه می‌کند و همچنین در نور زیاد نمی‌توانید خوب ببینید.
آب مروارید کپسولی قدامی (جلویی)
این نوع آب مروارید برخلاف نوع قبلی در قسمت جلویی عدسی ایجاد می‌شود. از اصلی‌ترین دلایل آب مروارید کپسولی قدامی می‌توان به آسیب یا تورم در چشم اشاره کرد.
آب مروارید مادرزادی
این نوع بیماری مادرزادی است و یا در کودکی ایجاد می‌شود. علت آب مروارید مادرزادی هم وراثت و یا ابتلای مادر به بیماری سرخجه در زمان بارداری است. آب مروارید مادرزادی در بعضی از کودکان، کوچک یا خارج از مرکز عدسی است و به همین دلیل مشکلی ایجاد نمی‌کند و نیازی هم به درمان ندارد، اما اگر این بیماری جلوی دید کودک را بگیرد باید درمان شود.
آب مروارید تروماتیک
آسیب‌هایی که به چشم وارد می‌شوند این نوع آب مروارید را ایجاد می‌کنند. مثلاً برخورد توپ با چشم در حین بازی فوتبال، سوختگی، ریختن مواد شیمیایی داخل چشم و ... می‌توانند باعث ابتلا به آب مروارید تروماتیک شوند. این نوع آب مروارید ممکن است خیلی سریع خودش را نشان بدهد و یا نه، سال‌ها بعد ظاهر شود.
آب مروارید ثانویه
وقتی یک بیماری دیگر و یا مصرف یک دارو باعث به وجود آمدن آب مروارید می‌شود، به آن آب مروارید ثانویه میگویند. بیماری‌هایی مانند گلوکوم (بیماری آب‌سیاه چشم) و دیابت و داروهایی مانند استروئید پردنیزون می‌توانند باعث کاتاراکت شوند.
آب مروارید پرتویی
احتمالاً میدانید که باید از پوست خود در برابر اشعه ماوراءبنفش خورشید (UV) محافظت کنید، اما خوب چشم هم به مراقبت نیاز دارد و نباید خیلی در معرض آفتاب قرار بگیرد. اگر زمان زیادی را بدون عینک آفتابی زیر نور خورشید بگذرانید، ممکن است به آب مروارید مبتلا شوید. ماهیگیران و کشاورزان چون زیر آفتاب فعالیت دارند، بیشتر به این نوع آب مروارید مبتلا می‌شوند. البته، آب مروارید می‌تواند یکی از عوارض پرتودرمانی برای درمان سرطان باشد. این انواع آب مروارید از رایج‌ترین انواع این بیماری در بین مردم هستند. اگر به دنبال روشی برای درمان این بیماری می‌گردید، ادامه مطلب را بخوانید.
روش تشخیص آب مروارید
اگر فکر می‌کنید دیدتان تار شده و احتمالاً به آب مروارید مبتلا شده‌اید، حتماً به چشم‌پزشک مراجعه کنید. پزشک چشم شما را کاملاً معاینه و بررسی می‌کند تا نوع بیماری و علت آن را تشخیص دهد. از روش‌های تشخیصی این بیماری می‌توان به آزمایش نمودار چشمی برای بررسی بینایی در فواصل زمانی مختلف و تونومتری برای اندازه‌گیری فشار چشم اشاره کرد. تست تونومتری به این شکل است که پزشک هوا را با فشار به درون چشم شما اسپری می‌کند تا قرنیه صاف شود و بتواند فشار چشم شما را اندازه‌گیری کند. این تست کاملاً بدون درد است. پزشک همچنین داخل چشم شما قطره می‌ریزد تا مردمک چشم بزرگ‌تر شود و او راحت‌تر بتواند آسیب چشم شما را بررسی کند. آزمایش‌های دیگری هم برای تشخیص این بیماری وجود دارد. مثلاً پزشک میزان حساسیت چشم شما به نور را بررسی می‌کند و از شما درباره رنگ‌ها سؤال می‌پرسد تا ببیند می‌توانید آن‌ها را تشخیص دهید یا خیر. اما مهم‌ترین موضوع درمان آب مروارید است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
نحوه درمان آب مروارید
اگر در مراحل اولیه ابتلا به آب مروارید باشید و پزشک این بیماری را خیلی زود در شما تشخیص دهد، شاید نیازی به عمل جراحی نباشد و با استفاده از عینک بتوانید به زندگی خود ادامه دهید، اما جراحی بهترین روش درمان برای این بیماری است.
زمانی که دید شما تار شود و به‌ویژه در هنگام رانندگی احساس ناخوشایندی داشته باشید، باید تصمیم خود را برای جراحی بگیرید. جراحی آب مروارید یک عمل سبک و راحت است و حدود 15 الی 20 دقیقه طول می‌کشد. قبل از شروع جراحی، پزشک مایع بی‌حسی را درون چشم شما می‌ریزد. شما بیدار هستید، اما هیچ دردی حس نمی‌کنید. بعد از عمل هم نیازی به ماندن در بیمارستان ندارید و خیلی زود مرخص می‌شوید. جراحی آب مروارید معمولاً بی‌خطر است و با موفقیت انجام می‌شود. احتمال دارد که 1 درصد هم اتفاقاتی مانند عفونت، خونریزی، جداشدگی شبکیه و ... رخ دهد که اگر پزشک خوبی را انتخاب کنید این احتمالات به صفر می‌رسند. بنابراین، اگر کاندیدای جراحی آب مروارید هستید، اصلاً نگران نباشید و فقط به دید بهتر و بدون عینک فکر کنید. ریکاوری بعد از جراحی هم به نوع عمل بستگی دارد، اما به‌طورکلی بعد از چند روز متوجه می‌شوید که دیدتان بهتر شده و خیلی خوب می‌بینید. پس از حدود یک تا دو هفته هم می‌توانید به روال عادی زندگی خود برگردید و تمام کارهای خود را مثل قبل انجام دهید. البته، این زمان را پزشک برای شما تعیین می‌کند.
آب مروارید برای چه کسانی خطرناک است؟
آب مروارید خیلی خطرناک نیست و بعد از تشخیص به‌راحتی درمان می‌شود، اما یک سری افراد هستند که این بیماری می‌تواند برای آن‌ها خیلی خطرناک باشد. افرادی که در ادامه ذکر می‌کنیم، در صورت مشاهده علائم آب مروارید باید فوراً به پزشک مراجعه کنند:
- افراد مسن
- افراد مبتلابه اعتیاد الکل
- افراد سیگاری
- افراد مبتلابه اضافه‌وزن
- افراد مبتلابه فشارخون بالا
- افراد با آسیب‌های چشمی
- افراد با سابقه ژنتیکی آب مروارید
- افرادی که خیلی در معرض آفتاب هستند
- افراد مبتلابه دیابت
- افراد مبتلابه سرطان و تحت پرتودرمانی
چگونه از آب مروارید پیشگیری کنیم؟
بیماری آب مروارید هیچ دلیل قطعی ندارد، به همین دلیل نمی‌توان به‌راحتی از آن پیشگیری کرد، اما با رعایت یک سری موارد می‌توانید از این بیماری فاصله بگیرید.
سعی کنید در روزهای آفتابی حتماً از عینک‌های آفتابی باکیفیت استفاده کنید. حتماً هر 2 سال یک‌بار به چشم‌پزشک مراجعه کنید. البته از 50 سالگی به بعد بهتر است هرسال این کار را انجام دهید. اگر سیگار می‌کشید سعی کنید آن را کنار بگذارید.
از میوه‌ها و سبزیجات حاوی آنتی‌اکسیدان استفاده کنید. مصرف زردچوبه را فراموش نکنید. وزن خود را متعادل نگهدارید و اگر به دیابت مبتلا هستید، حتماً بیماری خود را زیر نظر پزشک کنترل کنید.
آب مروارید یک بیماری چشمی است که با افزایش سن نمود بیشتری پیدا می‌کند. البته این بیماری خیلی نگران‌کننده نیست و به‌راحتی درمان می‌شود. اگر علائمی مانند تاری دید، دید سخت در شب و ... دارید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا هم خیالتان راحت شود و هم اگر آب مرواریدی وجود دارد نتواند پیشرفت کند و سریع جلوی آن را بگیرید.